ANAYASA MAHKEMESİ VE AİHM BİREYSEL BAŞVURU
Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru
Kapsam:
Türkiye’de temel hak ve özgürlüklerin ihlali iddiasıyla, kamu gücü tarafından mağdur edildiğini düşünen bireyler, Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulunabilir.
Kimler Başvurabilir?
Gerçek kişiler.
Tüzel kişiler (yalnızca tüzel kişilere tanınan hakların ihlali söz konusu ise).
Başvuru Süresi:
İhlale neden olan nihai kararın tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde başvurulmalıdır.
Başvuru Şartları:
Tüketilmiş Olması Gereken Yollar: Bireysel başvuru yapmadan önce, tüm idari ve yargısal başvuru yolları tüketilmiş olmalıdır.
Başvuru Formu: Anayasa Mahkemesi’nin internet sitesinde yer alan başvuru formu eksiksiz doldurulmalıdır.
Başvuru Konusu Olabilecek Haklar:
Anayasa’da düzenlenen temel hak ve özgürlükler ile Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ndeki haklar.
Örneğin: Adil yargılanma hakkı, ifade özgürlüğü, mülkiyet hakkı.
2. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) Bireysel Başvuru
Kapsam:
AİHM, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne taraf devletlerin, bireylerin haklarını ihlal ettiği iddialarını değerlendirir.
Kimler Başvurabilir?
Gerçek kişiler, tüzel kişiler ve gruplar (Sözleşme’ye taraf devletlerin yargı yetkisi altında bulunanlar).
Başvuru Süresi:
İç hukuk yolları tüketildikten sonra 4 ay içerisinde yapılmalıdır (1 Şubat 2022 öncesi 6 aydı).
Başvuru Şartları:
İç Hukuk Yollarının Tüketilmesi: Ulusal düzeyde etkili tüm başvuru yolları tüketilmiş olmalıdır.
Sözleşme Kapsamında Bir Hak İhlali: Başvuru, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde yer alan bir hakkın ihlaline dayanmalıdır.
Bireysel Başvuru Formu: AİHM’nin resmi web sitesindeki başvuru formu doldurulmalıdır.
AİHM’e Hangi Haklarla Başvurulabilir?
Yaşam hakkı
İşkence yasağı
Adil yargılanma hakkı
Özel hayatın ve aile hayatının korunması hakkı
İfade özgürlüğü
